Φυσιολογικός Τοκετός μετά από Καισαρική τομή (VBAC)

Από τα παλιά χρόνια έχει επικρατήσει η άποψη πως όταν μια γυναίκα έχει γεννήσει μια φορά με καισαρική, οι επόμενες γέννες της πρέπει οπωσδήποτε να γίνουν επίσης με καισαρική. Μάλιστα, μέχρι πρόσφατα στην Αμερική δεν υπήρχε επιλογή για την έγκυο που είχε προηγούμενη καισαρική.

Αυτό δεν ισχύει πια: η εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης έχει αλλάξει τα δεδομένα. Από το 2010 το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων-Γυναικολόγων (ACOG 2010) έχει κρίνει τον τοκετό μετά από καισαρική ως ασφαλή μέθοδο, ύστερα από έρευνες σε σύγκριση με την επαναληπτική καισαρική τομή. Στην Ελλάδα αντίστοιχα έχουμε της κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής Μαιευτικής Γυναικολογικής Εταιρίας από το 2014 που μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Ο όρος που χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει την Κολπική Γέννα μετά την Καισαρική είναι “Vaginal Birth After Cesarean – VBAC”. Μερικές από τις προϋποθέσεις που επιτρέπουν την VBAC είναι:

• Να έχουν περάσει τουλάχιστον 2 χρόνια από την προηγούμενη καισαρική τομή ώστε να έχουν επουλωθεί πλήρως οι τομές
• Το βάρος του εμβρύου να μην ξεπερνά τα 4 κιλά
• Το μέγεθος του εμβρύου να μην είναι πολύ μεγάλο σε σύγκριση με το σώμα της μητέρας
• Να μην υπάρχουν οι επιπλοκές και συνθήκες που κατέστησαν την προηγούμενη καισαρική απαραίτητη

Πολλές γυναίκες επιλέγουν VBAC είτε επειδή βρήκαν την καισαρική σωματικά δύσκολη, είτε επειδή δεν θέλουν να λάβουν φάρμακα και αναισθησία, είτε επειδή θέλουν μικρότερο χρόνο ανάρρωσης ώστε να επιστρέψουν συντομότερα στις καθημερινές τους ασχολίες και τη φροντίδα του νεογέννητου. Κάποιες άλλες πάλι απλά θέλουν να νιώσουν την δυνατή και μοναδική εμπειρία του φυσιολογικού τοκετού. Σύμφωνα με τις έρευνες, περίπου 70% των γυναικών που επιλέγουν VBAC, τα καταφέρνουν. Ο τοκετός μετά από καισαρική τομή θεωρείται επιτυχής όταν ολοκληρώνεται κολπικά, είτε με βοήθεια (π.χ. εμβρυουλκούς – βεντούζα) είτε χωρίς, ενώ αν καταλήξει σε καισαρική τομή, θεωρείται ανεπιτυχής.

Ο φυσιολογικός τοκετός έχει θετικές επιπτώσεις και στο μωρό: στη φυσική εξέλιξη της γέννας, οι συστολές της μήτρας προετοιμάζουν το νεογέννητο ώστε, μεταξύ άλλων, να αναπνέει καλύτερα και να διατηρεί τη θερμοκρασία του μετά τη γέννα.

Ο σημαντικότερος κίνδυνος της VBAC είναι πιθανότητα ρήξης της μήτρας, δηλαδή η διάνοιξη της ουλής που δημιουργήθηκε στην τομή της καισαρικής. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο και η διάνοιξη είναι μικρή, τότε αυτή επουλώνεται μόνη της χωρίς να χρειαστεί περαιτέρω χειρουργείο. Αν η διάνοιξη είναι μεγάλη, τότε αποφασίζεται επιτόπου η καισαρική τομή και ταυτόχρονα χειρουργική διόρθωση της διάνοιξης. Σύμφωνα με μελέτες, ο κίνδυνος αυτός δεν υπερβαίνει το 10%, όμως έχει σοβαρές επιπτώσεις καθώς μπορεί να οδηγήσει σε κολπική αιμορραγία, αιμοδυναμική αστάθεια και έντονους πόνους στην κοιλιά, ενώ το μωρό ενδεχομένως να χάσει την πορεία με την οποία κατευθυνόταν προς τον κόλπο. Σε τέτοια περίπτωση επιβάλλεται επείγουσα καισαρική.

Επίσης, η VBAC δεν αποτελεί επιλογή όταν

• Η τομή της προηγούμενης καισαρικής είναι κάθετη
• Υπάρχει ισχιακή προβολή
• Προκύψει εμβρυϊκή δυσχέρεια
• Υπάρχουν άλλες ιατρικές συνθήκες όπως σακχαρώδης διαβήτης, έρπης των γεννητικών οργάνων, υπέρταση, προεκλαμψία, πρόδρομος πλακούντας, ιστορικό αφαίρεσης ινομυωμάτων κλπ